Contexten als werkwoord, actieve context: een uitdagend perspectief
En de onderbelichte kunst van coherent contexten

Dit is een vertaling van het originele Engelstalige essay over contexting (link) dat werd geredigeerd voor publicatie in het magazine Pari Perspectives: Ideas in Science, the Arts, Spirit and Community ( meer info: https://paricenter.com/our-journal/), voorzien van enkele extra’s.

De limieten van tekst en het explicate

We leven momenteel in moeilijke tijden, met een veelheid aan voortdurende crisissen die een bedreiging vormen voor de wilde natuur, mensenrechten, democratieën, economieën.
Dit is ook een tijdperk waarin het ‘explicate’ – een concept bedacht door David Bohm [1] verwijzend naar al wat expliciet, manifest, kwantificeerbaar, tastbaar, meetbaar, tekstueel is – omzeggens al onze aandacht opeist.

Text
De dominantie van ’tekst’ of het ‘explicate’ in rood, binnenin een context (blauw) (Sky02020)

De wetenschap houdt zich vooral bezig met een materialistische en reductionistische agenda, voortgestuwd door spectaculaire technologische evoluties. Ze is echter niet in staat om het gros van de ecologische problemen op te lossen die ze zelf heeft gecreëerd.
De zogenaamde ‘natuurlijke wereld’, of wat ervan overblijft, wordt verder gedecimeerd, gecontroleerd, uitgeput en vernietigd met het oog op korte termijn winsten.
Ook mensen worden veeleer behandeld als productiemiddel, gereduceerd tot een nummer of label, tot naïeve consumenten, afgezonderde, onafhankelijke individuen, met weinig oog of waardering voor hun persoonlijke achtergrond, noden, gebreken en levensomstandigheden. Het lijkt alsof al deze onzichtbare factoren die elk van ons in mindere of meerdere mate begrenzen niet bestaan, met als adagium “als je maar hard genoeg werkt zul je bereiken wat je verlangt”!

Al wat manifest, expliciet en meetbaar is zet reeds lange tijd de toon voor de meeste menselijke activiteiten, maar er beginnen zich toch enkele breuklijnen te vertonen in dit overheersende paradigma van wat we hieronder ’tekst’ zullen noemen.
We zien onder meer het groeiende succes van locale initiatieven rond voedselproductie, korte ketens en pogingen om het sociale weefsel te herstellen. Wetenschappelijke domeinen zoals contextuele psychologie, gepersonaliseerde geneeskunde en epigenetica zijn eveneens in opmars. Ideeën rond gesofistikeerde communicatie tussen planten [2] en een duurzame economie [3] geraken vertrouwd bij een breder publiek, net zoals de revolutionaire notie (!) dat de meeste mensen goed en te vertrouwen zijn, op voorwaarde dat je hen voldoende omringt met de nodige omstandigheden om te floreren [4].

Ook de hernieuwde interesse in de kwantumfysica theorieën van David Bohm is misschien een hoopvol teken.
Veel pertinenter nog is de groeiende beweging naar multidisciplinair onderzoek, ondersteund door computersystemen die gigantisch veel experimentele data kunnen verwerken. Zo wordt er onder meer aanzienlijk vooruitgang geboekt in het doorgronden van het immuunsysteem, microbiomen, kankers, klimaatverandering, enzovoort. Voor het eerst in de geschiedenis is de wetenschap in staat om een immens aantal contextuele factoren in beschouwing te nemen, en kleine stappen te zetten naar meer inzicht in de enorme complexiteit van het alles.

Context als proces

Verblind door het eerder vernoemde paradigma van ’tekst’ neigen we het belang van context te negeren [5]. Dit is vooral het geval in westerse geïndustrialiseerde maatschappijen (en aanzienlijk minder in China, Japan en inheems Amerikaanse culturen [6] bijvoorbeeld), ongeacht het onderwerp of probleem ter zake. Gewoonlijk wordt slechts een klein aantal zichtbare en directe aspecten van de kwestie aangekaart, de rest wordt als overbodig of niet significant beschouwd.
Maak kennis met de wereld van actieve context en contexten (Engels: contexting). Etymologisch betekent con-texten ‘samenweven, samenbrengen’. Door uit te zoomen, en door context als iets volwaardig te beschouwen, als een actief, ondeelbaar, voortdurend proces en het ‘contexten’ of ‘actieve context’ te noemen, wordt de nadruk gelegd op relaties (samenhang) en proces (worden) in tegenstelling tot individualiteit (isolement) en identiteit (zijn). Eigenlijk zouden we kunnen zeggen dat deze verruimde blik eerder vaag en ongefocust wordt, met als voordeel dat we een beter zicht krijgen op de werking en aard van het evoluerende geheel.

Weerpatronen, de waterkringloop, klimaatverandering, enz. zijn allemaal dynamische processen die we louter gedeeltelijk observeren en ervaren – het zijn enorm complexe actieve contexten om te doorgronden.

Dit perspectief heeft zijn verdiensten in tal van domeinen.
Op het kwantumniveau kan men stellen dat het contextend proces van de experimentele opstelling de geobserveerde kwantumprocessen informeert, en dat deze processen simultaan feedback sturen naar deze veranderende setting (Bohm-Hiley adepten zullen wellicht de gelijkenissen tussen actieve informatie en actieve context opmerken).

‘Piloot-golf’ dynamica op macroscopisch niveau (waterdruppel), een demonstratie van de continue interacties tussen de druppel en het trillende wateroppervlak.
Dit indrukwekkende verhaal illustreert de ingewikkelde relaties tussen de omgeving en haar fauna en flora – actieve contexten die elkaar wederzijds beïnvloeden. Hier kan men het landschap duidelijk beschouwen als levende context i.p.v. een passieve achtergrond.

Organisme-omgeving theorie [8] illustreert dit eveneens. Het neemt veel contextuele parameters (in tijd en ruimte) in beschouwing die anders zouden weggelaten worden voor wetenschappelijk onderzoek. Van de breder geobserveerde actieve context kunnen dan het gedrag van het bestudeerde organisme en de relevante omgevingsfactoren worden geabstraheerd en in kaart gebracht.

Een van de meest prominente en begrenzende actieve contexten die onze realiteit vormgeven is taal. Als we geen woord hebben voor een fenomeen lijkt het alsof dat fenomeen niet bestaat; het is nauwelijks zichtbaar in onze cultuur en persoonlijk bewustzijn, soms zelfs helemaal niet. Taal an sich kan in feite gezien worden als een contextend proces, voortdurend in verandering, zowel syntactisch (vorm, spelling) als semantisch (inhoud, betekenis). Door interacties met gebeurtenissen in de wereld wordt betekenis gegeven aan wat belangrijk wordt geacht. Taal leeft. Daarom achten we het noodzakelijk om te onderlijnen dat contexten/actieve context ook verwijst naar alles wat onbenoemd, onbenoembaar, onzichtbaar, efemeer en ondoorgrondelijk is.
Actieve context omvat naast het meetbare alles wat niet te meten is, processen verborgen tussen de lijnen, ingewikkeld en onscherp.

Contexten spreidt zich uit per definitie, als een spiralende draaikolk die tegelijkertijd uitreikt met zijn buitenste vingers en voortdurend draait rond minuscule, eveneens voortbewegende centra. Contexten kan zelfs slaan op processen voorbij tijd en ruimte, m.a.w. verbindingen die non-lokaal, synchronistisch plaatsvinden, wie zal het zeggen…!
Door contexten als primordiaal te beschouwen, of toch op zijn minst als even belangrijk als de manifeste wereld, herintroduceren we het religieuze in de vergelijking – religie ontdaan van dogma’s en geloof, seculier. Om alle misverstanden te vermijden, we bedoelen dus religie in zijn radicale, holistische en etymologisch betekenis van ‘relateren, samenbinden, samenbrengen’. Door de complexiteit van onszelf en de ander te erkennen, door verder te kijken dan uiterlijkheden, voorbij wat we weten en veronderstellen, worden onze relaties veel levendiger, met meer ruimte voor mededogen en begrip, en een frisse blik op wat werkelijk aan het gebeuren is van moment tot moment.
Analoog aan context – als tegenhanger van tekst – zijn er twee antieke concepten van tijd: Kairos en Chronos. Iedereen kent Chronos, de chronologische kloktijd die een prominente rol heeft gespeeld (en nog) in de opgang van het explicate, met steeds preciezere metingen van zowat alle fenomenen. Er bestaat echter ook Kairos of contextuele tijd – de juiste tijd. Deze hangt niet af van mechanica maar van toeval, kansen, intuïtie, natuurlijke cycli [9].

Text
Schuif met de pijltjes om het verschil te zien tussen de blauwe en groene tekening: een voorstelling van contexten (groen) met de oude ’tekstuele’ delen (rood). Rechts meer focus op kairos tijd, duurzame economie, warrige en vloeiende processen en een meer organisch wereldbeeld. (Sky02020)

Contexten is een onophoudelijke beweging van vervlochten processen, waarvan menselijk bewustzijn een deel uitmaakt. Er is altijd iets van mentale activiteit bezig, en onze bewuste geesten starten nooit van een statisch startpunt – je ontwaakt steeds zittend op een paard dat ergens heen aan het gaan is als het ware. Idem voor lichamelijke processen. Om ten volle contexten te beleven en te belichamen is een grote mate van bevragen, verder kijken nodig – een activiteit die animeert, leven blaast in al wat we reeds weten en zien; het is een activiteit die voorafgaat aan zekerheden en die deze kan bevragen.
Anders gezegd, de wereld en het heelal zijn constant in flux; ze zijn de totaliteit van contexten, en elk van ons neemt tijdelijk deel in deze subtiele dans [10]. Je zou ook kunnen zeggen dat het universum aan ‘uni-verteren’ is (letterlijk ronddraaien als één geheel, in één geheel), en dat de wereld aan het ‘werelden’ is, met ons als deel van dat proces.
Werelden is ons, wij zijn aan het werelden; alles is contexten. Diep vanbinnen is er geen onderscheid: alles is één beweging, met bewegingen binnen bewegingen, ad infinitum.

“Vrije will geïllustreerd, poging #2 (surfen op de stroom van bewustzijn – de surfer is de golf)“ – Sky02019

Door onszelf te beschouwen als ‘menselijke contextens (cfr. ‘levende wezens’), contexters’ ofte ‘actieve contexten’ erkennen we onze veranderende subtiliteiten en neigingen, ons zijn en ons worden, onze oorsprong en onze constant veranderende relaties met de rest van de wereld, die zelf ook niet onveranderd blijft.
Als menselijke contextens vinden we meer voldoening in onze levendige, wederzijdse relaties; in zinvolle, betekenisvolle uitwisselingen, in plaats van afstandelijke identificaties. Ideeën en beelden kunnen geweldig aantrekken, ophitsen en emotioneren, maar dit duurt nooit heel erg lang. Ze zijn niet in staat onze ziel te voeden.
Onze eigen geest en lichaam zijn de arbitraire grenzen en abstracties van het grotere contextende proces waar ze aan deelnemen, van klein tot zeer groot – van het persoonlijke naar het interpersoonlijke naar het universele.

Een herinnering aan de grotere actieve context waarin wij mee bewegen: het Melkweg proces

De kunst van coherent contexten

Zoals reeds aangegeven kan contexten worden gezien als de algemene activiteit van alles en niets (het explicate en het implicate), en op het eerste zicht geeft dit eerder een passieve en deterministische kijk op de dingen, zeker in het licht van de hedendaagse, overheersende wereldbeelden. Dit is echter misleidend.
Bewuste aandacht en gevoeligheid zijn veruit de beste middelen die we ter beschikking hebben om het contextend proces waar we allemaal deel van uitmaken enigszins bij te sturen. Zonder deze kwaliteiten zouden we onwetend meegesleurd worden in het kielzog van de massa, en zodoende weglopen van onze verantwoordelijkheden [11]. Ze zijn ons ‘bewustzijnsgereedschap’ waarmee we incoherenties kunnen detecteren en verwijderen, om te evolueren naar ‘coherent contexten‘. Simpel gezegd betekent dit leven met meer samenhang, zowel in denken, doen en onze relaties.
Met incoherentie doelen we op slecht of niet aangepast menselijk contexten (herhaalde patronen in het individuele brein en/of de samenleving (=’het collectieve brein’), van simpel tot heel complex), gegeneerd door incoherente gedachten of incoherent(e) geheugen/herinneringen. Deze incoherentie kan voortbestaan in routines in het brein of de cultuur (tradities, boeken, films, taal, om slechts enkele te noemen), in praktijken en systemen die niet geschikt zijn (en dat vroeger wel of niet waren) om te doen wat echt noodzakelijk is.

Veelzijdig wetenschapper David Bohm samen met zijn vriend de Dalai Lama tijdens de interdisciplinaire conferentie “Art Meets Science & Spirituality in a Changing Economy” (01990) (video onderaan deze pagina)

We hebben in de eerste plaats een brede dialoog nodig, met diep, aandachtig luisteren; een innerlijke dialoog, in geest en lichaam, waarbij we niet wegkijken van al wat lelijk, rigide of pijnlijk is, maar alles onderzoeken en accepteren, in een poging om het los te maken en te doen evolueren.
Het vereist ook een uiterlijke dialoog, niet alleen met mensen die we kennen of waar we ons verwant mee voelen, maar ook met vreemden, mensen met andere gewoontes en overtuigingen, direct en indirect. Een gezamenlijke inspanning van elke deelnemer om beter te begrijpen wat speelt, wat de verschillende perspectieven zijn, verder kijken dan de woordelijke verhalen, en naast het in acht nemen van ieders persoonlijke geschiedenis en tekortkomingen ook proberen de gehele context te benoemen en bespreken, in zijn volle complexiteit.
Daarnaast, maar daarom niet minder belangrijk, ook een dialoog met de totaliteit van onze omgeving, met de lucht die we inademen, de bomen, de dieren, de vervuiling, de vernietiging – alles. Dit allemaal zonder angst of oordeel maar met zoveel mogelijk openheid, gevoeligheid en creativiteit als we aan de dag kunnen leggen.
Uit al het voorafgaande zal zinvolle actie ontstaan.
Laat ons even dieper ingaan op een mogelijke manier om daar praktisch te geraken. Dit omvat drie hoofdprincipes: besef van de actuele toestand, coherente kennis en coherente actie.

1. Besef van de actuele werkelijkheid

Ten eerste is er ‘ontoscopie’, het woord bedacht voor ‘kijken naar wat is, niet weten’ – observatie en bewustzijn, dat wordt ontwikkeld door meditatie zonder nonsens en/of het toepassen van mindfulness. Het is namelijk essentieel om vrij te zijn van mentale verstoringen en een voldoende objectieve kijk te hebben op de dingen.

De voornaamste bekommernis is het cultiveren van een betrouwbare proprioceptie van onze mentale bewegingen, net zoals we van nature beschikken over proproceptieve capaciteiten om ons te bewegen in de ruimte. De meeste mensen kunnen uitstekend hun lichamelijke en ruimtelijke bewegingen inschatten en aanvoelen, maar hebben bitter weinig of geen aanvoelen van hun mentale activiteit in de tijd.
Dit verfijnde zelfbewustzijn stelt ons in staat om incoherenties te detecteren, aan te voelen en in te zien. Na verloop van tijd wordt het mogelijk om veel illusies te doorprikken, stroomopwaarts te gaan in ons bewustzijn, dieper in onszelf, en om delen van het onbewuste te observeren, waaronder de zogenaamde ‘stille infrastructuur’ van het denken, en om meer innerlijke vrijheid te bereiken [12].
Aangezien dit domein grotendeels niet bestudeerd en geëxploreerd is (sommige culturen/tradities hebben dit wel gedaan, en nog, maar de beschrijvingen zijn veeleer cryptisch), is het vooralsnog niet duidelijk wat er allemaal kan ontdekt en wetenschappelijk beschreven worden.
Dit proces van én naar niet-oordelend bewustzijn van de actuele werkelijkheid bevraagt al wat zich afspeelt voor onze zintuigen (waarmee we ons model van de realiteit creëren én anticiperen), en het dwingt ons om de alom veranderende actualiteit te zien, waardoor we ons nog meer en dieper bewust worden van het feit dat er nog meer activiteit gaande is, voorbij de oppervlakkige indrukken. Op die manier ontwikkelen we een oog voor het specifieke, voor detail, voor de actuele, actieve context waarin we bewegen, van moment tot moment, zonder te veralgemenen of terug te vallen op bestaande kennis (beelden, labels, enz.) en leren we adequaat en intelligent te reageren. Uiteraard is het onmogelijk om alle veranderlijke contextuele informatie die aanwezig is in ons op te nemen, maar dit is ook niet nodig. Gaandeweg zal alles wat relevant is zich onthullen door middel van ervaring en aanvoelen. Intuïtie en gevoeligheid worden zo de leidende kracht om te weten wat te doen (of niet te doen).
We weerhouden ons niet om enkele nuttige methodes die bovengenoemde mentale helderheid faciliteren op te sommen, zolang we in gedachten houden dat methodes steeds een middel zijn, en niet het doel op zich: mindfulness [13] en meditatie [14], zelf-observatie & zelf-herinnering (Gurdjieff) [15], zazen [16], focusen [17], psychosynthese [18], transpersoonlijke psychologie [19], en centeren [20].

Gelijkmoedigheid maakt deel uit van een gezonde, coherente benadering van het leven (“Gelijkmoedigheid” – Sky02019)

Ook al is het behalen van accurate perceptie, zelfkennis en wijsheid een immense uitdaging, het is niet onmogelijk. Door bewuste introspectie en psychologisch onderzoek (met of zonder hulp van experten) kunnen we tot behoorlijk veel inzicht en innerlijke vrijheid komen.

2. Coherente kennis

Ontologie – in zijn betekenis van ‘weten-schap, categorizeren van wat is’ , ofte menselijke kennis in haar geheel (persoonlijk en cultureel) – is misschien even belangrijk als bewust leven. De realiteit die wij elk creëren en aannemen als model voor wat er gebeurt buiten en binnenin onszelf lijkt op het eerste zicht te zijn gebaseerd op onze eigen, individuele observaties. Het tegendeel is echter waar: ze is voor een groot stuk meegegeven vanuit de cultuur waarin we zijn opgegroeid.
Wat betreft onze innerlijke processen zijn we grotendeels in staat om deze zelf te observeren en uit te zoeken, zoals uitgelegd hierboven.
Voor ons begrip van de wereld hangen we in grote mate af van de input van anderen, om een coherent wereldbeeld te creëren. In het dagelijkse leven is het moeilijk om naakte, objectieve feiten te krijgen, omwille van onbewuste illusies, opzettelijke misinformatie, persoonlijke (onbewuste) vooroordelen, enzovoort. Waakzaamheid en een gezonde portie skepsis zijn ten allen tijde aangewezen.
Zelfs met behulp van de wetenschap en betrouwbare authoriteiten is het een moeilijke opgave om te blijven openstaan voor nieuwe informatie en tegelijkertijd een robuust wereldbeeld aan te houden om te kunnen navigeren doorheen het leven en zijn obstakels. Hadden we maar betere manieren om coherente kennis te delen met anderen, zonder censuur! De mensheid zou er aanzienlijk kunnen op vooruitgaan.

Belangrijke opmerking: ontoscopie en ontologie kunnen niet volledig gescheiden worden [21]. Ze zijn twee aspecten van dezelfde beweging van mentale processen, constant in interactie. Beide activiteiten kunnen gecultiveerd worden door elk van ons en bepalen in grote mate alles wat de maatschappij voortbrengt en belangrijk acht.
Teveel leunen op een van de twee is niet gezond: wanneer je enkel aandacht hebt voor je observaties en bewustzijn, zonder een enigszins solide denkkader gebaseerd op een aantal ideeën en principes, wordt je een lege doos vatbaar voor eenderwelke ideologie. Dit kan uitmonden in het toebrengen van grote schade in de wereld, zoals de geschiedenis ons toont [22].

Je auto zoeken in een parkeertoren vraagt enige skills in observatie en kennis onthouden om de juiste actie te ondernemen…. (beeldfragment uit “The Parking Garage” – Seinfeld 01991)

Anderzijds, wanneer je je intellectueel verliest in een bepaald ‘-isme’, en niet langer ontvankelijk bent voor wat er werkelijk gaande is rondom en binnen jezelf, zal die rigiditeit je weerhouden van adequaat en creatief denken, praten en doen.

3. Coherent handelen

Coherent, zinvol handelen ontstaat op natuurlijk wijze uit een coherente geest en coherente kennis. Wanneer je een accuraat beeld hebt van jezelf en je wordt de correcte toepasbare informatie aangereikt over de externe wereld, dan zal er je weinig keuze resten, en de juiste actie zal genomen worden in de flow van coherent contexten. Deze zal misschien niet perfect zijn, maar het zal zinvol zijn, met weinig negatieve gevolgen van het gestelde handelen.

Coherent handelen zoals voorgesteld in afbeelding n° 10 van ‘De Ossenhoeder’ zen parabel: ‘Terugkeer naar de maatschappij’ (schilderij traditioneel toegeschreven aan Tenshō Shūbun (1414-1463))

Incoherentie is onvermijdelijk, en dat is iets wat we moeten in het achterhoofd houden: fouten maken is menselijk, verstoringen kunnen zich altijd voordoen, ziekte, schade zijn deel van het leven. Deze storingen maken integraal deel uit van de gezonde spanningen en het onevenwicht dat het leven en de evolutie met zich meebrengen. Volgehouden incoherentie echter, is zeer problematisch. Ongezonde patronen die zijn vergroeid naar persoonlijke of culturele gewoontes zijn de échte problemen die moeten worden aangepakt!

Paradoxaal genoeg kan coherent contexten een rommelig, incoherent proces zijn: ongezonde gedachten en gewoontes kunnen oplossen door middel van inzicht, waarbij het geheel op slag wordt gereorganiseerd, zonder tijd. In de meeste gevallen echter, zeker voor wat betreft groepen van mensen, is aanzienlijk veel tijd en inspanning nodig om de bestaande blokkades te overstijgen en om verandering te laten plaatsvinden, en om nieuwe patronen aan te nemen in denken en doen.

Verandering kan in gang gezet worden door middel van zeer subtiele middelen. Zachte actie (‘gentle action’)[23] is een goed voorbeeld van actief, coherent contexten: subtiele verandering(en) afgestemd op een problematische situatie kan een significante impact hebben, en het bestaande systeem zacht wijzigen van koers, zonder noemenswaardige conflicten of schade, naar een gezondere manier van werken/bewegen.
Al wie een bepaalde vorm van holistische oefeningen (yoga, qi gong, tai chi, Feldenkrais, enz.) praktiseert zal (h)erkennen dat de grootste moeilijkheid ligt in het toepassen van subtiele bewegingen en articulaties, die eveneens het meest krachtig en effectief zijn.
Op gelijkaardige wijze heeft dialoog uiteindelijk veel te maken met mensen verbinden d.m.v. subtiliteit. Wat gezegd wordt is zeker belangrijk, maar nog belangrijker is het potentieel om raakvlakken te vinden, en inzicht in gang te zetten via de gedeelde betekenis te vinden in de rijke uitwisselingen van de actieve contexten (verbaal, non-verbaal, emotioneel, intellectueel, historisch).
Elke actie die wij ondernemen heeft een reële impact op de wereld, hoe klein of onbenullig ze ook lijkt. Elke rimpel (of opzettelijke niet-rimpel) ergens in het stromende weefsel van actief contexten kan potentieel alles beïnvloeden dat ermee in verbinding staat, zowel nu als in de nabije of verre toekomst.

Soldaten planten bomen

Samengevat

Contexten (samen met ‘actieve context) is het voorgestelde concept om de werkelijke, actuele processen die spelen in een bepaalde context, binnen wijdere omstandigheden, te beschrijven.
In het algemeen verwijst het naar de universele beweging van processen binnenin processen. Omwille van de hoogontwikkelde cognitieve capaciteiten van menselijke contextens hebben wij een een enorme impact op elkander en de globale ecosystemen.
Contexten is geen antwoord of oplossing, het is een integrerend perspectief. Bovenal is het een attitude, een verandering, weg van het huidige mainstream denken en doen.
Verder is coherent contexten een bevragende praktijk en theorie, zowel persoonlijk als collectief. Om zich effectief te kunnen engageren voor deze creatieve levenskunst benadrukken we de noodzaak voor helderheid van geest en denken, correcte kennis en gepast handelen.
Zoals de titel reeds aangeeft is deze tekst een initiële schets van de contextende aanpak, en een uitnodiging voor iedereen die dit verder en dieper wenst te exploreren.

EXTRA: Mogelijke gevolgen & toepassingen

Het contexten paradigma biedt nieuwe mogelijkheden qua denken en organiseren van menselijke activiteit op aarde.
In zijn geheel zou elke beweging naar meer samenhang (coherentie) meer zin en betekenis geven aan veel onderdelen binnen de samenleving. Dit kan gaan van schoolsystemen, armoedebestrijding, ontwikkelingssamenwerking, tot financiële instellingen, bedrijven, en zo meer.
Sociaal werk zou veel consistenter kunnen, met échte individuele ondersteuning, rekening houdend met de volledige achtergrond en situatie van mensen, dus als volle menselijke contextens. Tegelijkertijd zouden de vele verschillende instanties kunnen worden beter geïntegreerd en op elkaar afgestemd dan vandaag het geval is. Op die manier zou er terug coherentie en menselijkheid kunnen vooropgesteld worden in plaats van de machinale bureaucratie.
Tuinieren is misschien de meest toepasselijke metafoor om contexten te illustreren: de nadruk wordt gelegd op het geheel, cultivatie, samenwerking, vertrouwen in de elementen, een balans tussen verzorgen en loslaten in plaats van manipulatie, opdringerigheid, wantrouwen, angst, dominantie en controle.
Als tuiniers van onze innerlijke tuin en die daarbuiten zouden we noodzaak en toeval kunnen hanteren als leidende vragen, binnen de fysieke limieten van de planeet en rekening houdend met de volgende generaties, en niet louter met de volgende dagen, maanden of jaren.

Op politiek vlak zou het zwaartepunt kunnen worden verlegd van identiteit en eeuwige economische groei naar lange termijn, globale en ecologische gezondheid, menselijk welzijn, duurzaamheid, enz.
Bedrijven, met grote multinationals in het bijzonder, zouden gelijkaardige bewegingen kunnen maken.

een strippagina met daarin een actieve context, beweging, belichaamde dialoog, inzicht, enz. (“Wind Zon Wolken” – Sky02019)

Kunst zou verder kunnen exploreren met perspectief (nieuwe vormen van kubisme?), nieuwe configuraties van contexten verbeelden, in tijd en ruimte.
Contextuele architectuur zou meer ingeburgerd kunnen geraken, met gebouwen die passen binnen de stedelijke en natuurlijke omgeving, de grondstoffen niet uitputten en die het welzijn bevorderen van hun bewoners en bezoekers.

We schetsen hier slechts enkele mogelijke toepassingen, en laten het aan de verbeelding van de lezer om betere, meer geavanceerde oplossingen te bedenken.

Surveillance kapitalisme tiert welig op het bijhouden en analyseren van “rest data” uit je apps om menselijk gedrag te voorspellen en te manipuleren.

We willen ook nog even opmerken dat de huidige praktijken van het prille surveillance kapitalisme [24] een kwaadaardige vorm van contexten omvatten, met het onzichtbaar profileren en manipuleren van mensen in hun respectievelijke digitale en fysieke contexten. Door middel van commerciële en politieke reclame advertenties en veel subtielere, zogenaamde ‘nudges’ op mobiele apps en websites, wordt het gedrag van de gebruikers beïnvloed.
Silicon Valley en de adverteerders lopen mijlen voorop wat betreft het targeten en manipuleren van context. Doorgaans is dit louter met winst als doel, en wordt er niets dan extra incoherentie toegevoegd aan onze samenleving.

Post scriptum

De globale Covid-19 pandemie en de climaatcrisis zijn reusachtige uitdagingen voor menselijke contextens die veelal vastzitten in rigide systemen die niet langer aangepast zijn aan wat werkelijk nodig is vandaag (lees: een incoherente globale contexting).
Institutioneel racisme is duidelijk nog steeds aanwezig in onze maatschappij, en het kan slechts indirect gemeten worden. Om er vanaf te geraken zal er bewustzijn moeten groeien, zullen we moeten luisteren en coherente contextpatronen en -perspectieven moeten vinden/creëren. Deze veranderingen zijn rommelig en chaotisch, zeker in het begin, maar zo gaat het nu eenmaal.
Het jaar 02020 heeft alles om hét annus horribilis sinds lang te worden, maar het kan ook de gelegenheid zijn om onze ’tuin’ grondig te reorganiseren en op orde te stellen, in veel opzichten, en om de juiste acties te ondernemen die nodig zijn voor de komende generaties.

“Het contexten dat kan worden benoemd is niet het ultieme contexten”

Referenties

[1] Pylkkänen, P. (02006) Mind, Matter and the Implicate Order. Berlin: Springer.
[2] Wohlleben, P. (02016) The Hidden Life of Trees: What They Feel, How They Communicate: Discoveries from a Secret World. Carlton, Australia: Black Inc.
[3] Raworth, K. (02017) Doughnut Economics. London: Random House Business.
[4] Bregman, R. (02019) De Meeste Mensen Deugen. Amsterdam: De Correspondent.
[5] Sommers, S. (02011) Situations Matter: Understanding how context transforms your world. New York: Riverhead Books.
[6] Peat, F. D. (01995) Blackfoot Physics. Boston: Weiser Books.
[7] Hiley, B.J. (02008) Quantum Reality unveiled through Process and the Implicate Order ( paper).
[8] Järvilehto, T. (01998) The Theory of Organism-Environment System (4 papers).
[9] Hermsen, J.J. (02017) Kairos Castle / The Art of the Moment. Belgium: Lannoo.
[10] Lao Tzu (01995) Hua Hu Ching (translated by Walker, B.). New York: HarperCollins.
[11] Fromm, E. (01941) Escape from Freedom. New York: Holt Paperbacks.
[12] Bohm, D. & Krishnamurti, J. (01998) The Limits of Thought. London, New York: Routledge.
[13] Tart, C.T. (02000) Mind Science – Meditation training for practical people. Napa, CA: Fearless Books.
[14] Young, S. (02016) The Science of Enlightenment: How Meditation Works. Boulder, CO: Sounds True.
[15] Tart, C.T. (01987) Waking Up: Overcoming the obstacles to human potential. Lincoln, NE: iUniverse.com, Inc.
[16] Suzuki, S. (01970) Zen Mind, Beginner’s Mind. Boston: Weatherhill.
[17] Gendlin, E. (01978) Focusing. New York: Bantam Dell.
[18] Young Brown, M. (02004) Unfolding Self : The Practice of Psychosynthesis. New York: Allworth Press.
[19] Welwood, J. (02000) Toward a Psychology of Awakening: Buddhism, psychotherapy, and the path of personal and spiritual transformation. Boston: Shambala Publications, Inc.
[20] Richards , (01966) Centering in Pottery, Poetry, and the Person.
[21] Bohm, D. (01992) Thought as a System. London: Routledge.
[22] Jalon, A.M. (02003) Meditating On War And Guilt, Zen Says It’s Sorry, New York Times
https://www.nytimes.com/2003/01/11/books/meditating-on-war-and-guilt-zen-says-it-s-sorry.html.
[23] Peat, F.D. (02008) Gentle Action: Bringing Creative Change to a Turbulent World. Pari, Italy: Pari Publishing Sas.
[24] Zuboff, S. (02018) Surveillance Capitalism, PublicAffairs.

Meer media en bronnen

http://revisionisthistory.com/
“Revisionist History” is a podcast by Malcolm Gladwell, where he revisits well-known or obsure historic events and reexamines them

Shoshana Zuboff on the unseen dangers of surveillance capitalism (02019)
Art Meets Science & Spirituality in a Changing Economy (01990)

Wil je meer te weten komen over David Bohm? Check deze events: https://paricenter.com/event/infinite-potential-exploring-the-life-and-work-of-david-bohm/

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *